วัฒนธรรมองค์กร (Organizational Culture) มิใช่เพียงแค่กิจกรรมกินอาหารกลางวันร่วมกัน หรือทุกคนรวมตัวกันไปทำ CSR แต่คำว่า “วัฒนธรรมองค์กร” คือแก่นแท้ขององค์กร คุณค่า ความเชื่อ และทัศนคติร่วมกันของทุกคนในองค์กร ที่ส่งผลต่อทุกสิ่งตั้งแต่พฤติกรรมของพนักงานไปจนถึงการปฏิสัมพันธ์กับลูกค้า มันเหมือนเป็นมือที่มองไม่เห็น ที่กำหนดวิธีการตัดสินใจ การมุ่งไปสู่เป้าหมาย และคำนิยามของความสำเร็จ
ในบทความนี้เราได้รวบรวมหลักการพื้นฐานของวัฒนธรรมองค์กร ว่ามันคืออะไร? ทำไมมันจึงสำคัญ? และมันส่งผลกระทบต่อทุกสิ่งตั้งแต่ความพึงพอใจของพนักงานไปจนถึงผลกำไรของบริษัทอย่างไร? เราจะเปิดเผยองค์ประกอบสำคัญของวัฒนธรรมที่เข้มแข็ง ตั้งแต่จุดเริ่มต้นของวัฒนธรรมองค์กร การออกแบบชุดพฤติกรรม ไปจนถึงการสร้างวัฒนธรรมองค์กรในรูปแบบต่างๆ หากคุณอ่านตั้งแต่ต้นจนจบจะสามารถเข้าใจพื้นฐานของการสร้างวัฒนธรรมองค์กรได้เพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน
คลิ๊กเลือกอ่านเนื้อหาที่สนใจได้เลย ➡️
Part1: รู้ก่อนได้เปรียบ
▪️ สิ่งที่ควรรู้ก่อนเริ่มต้นสร้างวัฒนธรรมองค์กร
▪️ กับดักที่ควรระวังในการสร้างวัฒนธรรมองค์กร
▪️ วัฒนธรรมองค์กร เหตุใดผู้นำมักแค่พูดแต่ไม่เอาจริง!!
Part2 : เริ่มต้นสร้างวัฒนธรรมองค์กร
Unit 1: วัฒนธรรมองค์กรคืออะไร?
Unit 2: ทำไมวัฒนธรรมองค์กรถึงสำคัญ?
Unit 3: วัฒนธรรมองค์กรที่ดี ส่งผลต่อเรายังไงบ้าง?
Unit 4: ออกแบบชุดพฤติกรรมที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร
Part3 : การขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร
Unit 5: ใครเป็นใครในการขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร
Unit 6: ขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กรให้ตอบโจทย์ธุรกิจ
Unit 7: วัดผลวัฒนธรรมองค์กรอย่างไร?
Unit 8: สัญญานบ่งชี้ว่าถึงเวลาลงแรงเรื่องวัฒนธรรมองค์กรจริงจัง
Part4 : เครื่องมือช่วยสร้างวัฒนธรรมองค์กร
Part5 : กรณีศึกษาวัฒนธรรมองค์กร
Unit 9: สร้างวัฒนธรรมองค์กรในรูปแบบต่างๆ
Unit 10: ตัวอย่างองค์กรที่ให้ความสำคัญกับการสร้างวัฒนธรรมองค์กร (Culture First Company)

Mindset 1 : สิ่งที่ควรรู้ก่อนเริ่มต้นสร้างวัฒนธรรมองค์กร
การสร้างวัฒนธรรมองค์กรต้องมีการลงทุน ลงแรง ใช้ทรัพยากรต่างๆ รวมทั้งระยะเวลา ดังนั้น ก่อนที่จะเริ่มต้นลงมือสร้างวัฒนธรรมองค์กร มี 5 เรื่องสำคัญที่คุณควรต้องรู้ก่อนเป็นอันดับแรก
🔹 5 เรื่องที่ควรรู้ ก่อนเริ่มต้นสร้างวัฒนธรรมองค์กร
Mindset 2: กับดักที่ควรระวังในการสร้างวัฒนธรรมองค์กร
การสร้างวัฒนธรรมองค์กรเป็นงานชิ้นใหญ่เทียบเท่าการวางแผนกลยุทธ์หรือการออกแบบค่านิยมองค์กร แต่สิ่งที่พบคือ หลายองค์กรไม่ได้ให้น้ำหนักกับการสร้างวัฒนธรรมองค์กรเท่าที่ควร ทำให้การสร้างวัฒนธรรมองค์กรไปไม่ถึงฝั่งฝัน
🔹 7 กับดักของการสร้างวัฒนธรรมองค์กร (ที่หลายองค์กรตกหลุมพราง)
Mindset 3: วัฒนธรรมองค์กร เหตุใดผู้นำมักแค่พูดแต่ไม่เอาจริง!!
วัฒนธรรมองค์กรเป็นปัจจัยสำคัญส่งผลต่อความสำเร็จขององค์กร ครอบคลุมทุกอย่างตั้งแต่การสร้างความผูกพัน การรักษาคนเก่งไปจนถึงการสร้างสรรค์นวัตกรรม และความพึงพอใจของลูกค้า ถึงแม้จะมีความสำคัญแต่ไม่ใช่ผู้นำระดับสูงทุกคนที่ลุกขึ้นมานำวัฒนธรรมองค์กรได้อย่างจริงจัง เหตุผลมีความหลากหลายและซับซ้อน การทำความเข้าใจว่าเหตุใดผู้นำอาจไม่มุ่งมั่นกับการเป็นผู้นำด้านวัฒนธรรมอย่างเต็มที่ สามารถช่วยให้องค์กรพัฒนากลยุทธ์เพื่อเอาชนะอุปสรรคเหล่านี้ได้
🔹 วัฒนธรรมองค์กร เหตุใดผู้นำมักแค่พูดแต่ไม่เอาจริง!!

Unit 1: วัฒนธรรมองค์กรคืออะไร?
วัฒนธรรมองค์กรไม่ใช่แค่เพียงแนวคิดเชิงทฤษฎี แต่เป็นเครื่องมือปฏิบัติที่มีผลลัพธ์ชัดเจนต่อองค์กร การสร้างวัฒนธรรมแบบตั้งใจนี้ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อหลายแง่มุมของการดำเนินธุรกิจ ตั้งแต่การเพิ่มการมีส่วนร่วมของพนักงาน ไปจนถึงการสนับสนุนผลลัพธ์ทางธุรกิจเชิงกลยุทธ์ ซึ่งองค์ประกอบที่สำคัญของวัฒนธรรมองค์กร 3 ข้อได้แก่
▪️ ชุดค่านิยม (Core Values)
▪️ วิสัยทัศน์และพันธกิจ (Vision and Mission)
▪️ ความคาดหวังเชิงพฤติกรรม (Expected Bahaviours)
Unit 2: ทำไมวัฒนธรรมองค์กรถึงสำคัญ?
หลายคนอาจเกิดคำถามในทำนองที่ว่า “การสร้างวัฒนธรรมองค์กรเป็นแค่ Feel good factor เท่านั้นหรือเปล่า มันมีความจำเป็น หรือมีผลต่อตัวเลขทางธุรกิจจริงๆ งั้นหรือ?” ปรมาจารย์ด้านการสร้างวัฒนธรรมองค์กร คุณ Peter F. Drucker เคยกล่าวไว้ว่า “Culture eats strategy for breakfast” ไม่ว่าคุณจะมีกลยุทธ์ที่ดีเพียงใดก็ตาม แต่ถ้าปัจจัยในเชิงของบุคคลโดยเฉพาะทางด้านวัฒนธรรมองค์กร ไม่ได้สนับสนุน ไม่มี Engage โอกาสที่จะประสบความสำเร็จก็เป็นไปได้ยาก
👉 ทำไมวัฒนธรรมองค์กรถึงสำคัญ? มันช่วยธุรกิจเราได้อย่างไร?
Unit 3: วัฒนธรรมองค์กรที่ดี ส่งผลต่อเรายังไงบ้าง?
การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่มีวิสัยทัศน์ ค่านิยม และชุดพฤติกรรมที่ชัดเจน จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการแก้ไขปัญหาในหลายๆ มิติ เพื่อ Wellbeing ที่ดีของเรา แต่การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ดีอาจไม่ได้การันตีว่าปัญหาทั้งหมดนี้จะหายไปทันที เพราะการสร้างวัฒนธรรมที่ดีจำเป็นต้องใช้การลงทุน ลงแรง และลงเวลาของทุกคนจากทุกระดับในองค์กร
👉 วัฒนธรรมองค์กรที่ดี ส่งผลต่อเรายังไงบ้าง?
Unit 4: ออกแบบชุดพฤติกรรมที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร
จุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างวัฒนธรรมองค์กร คือการกำหนดวัฒนธรรมในแบบที่เราอยากเห็น โดยที่วัฒนธรรมนั้นต้องมาเพื่อตอบโจทย์วิสัยทัศน์องค์กร สอดคล้องกับกลยุทธ สร้างความผูกพันธ์ในองค์กร คือการสร้าง “ชุดพฤติกรรม” ที่คาดหวัง ให้กับค่านิยมแต่ละตัว
👉 ชุดพฤติกรรม คือ สารตั้งต้นของวัฒนธรรมองค์กร
👉 3 ลักษณะสำคัญของชุดพฤติกรรมที่สะท้อนค่านิยมได้ชัดเจน

Unit 5: ใครเป็นใครในการขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร
การขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร ที่มีผู้รับผิดชอบหลักในการดำเนินการคือทีม HR และมีผู้บริหารที่คอยรับสรุปรายงานผล อาจเป็นวิธีการที่ใช้ได้ผลในยุคหนึ่ง… แต่ในยุคปัจจุบัน ถ้าอยากเห็นวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นดำเนินไปในลักษณะเป็น Way of work ขององค์กรจริง ๆ หน้าที่ในการขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร คงไม่สามารถเป็นแค่งานของ HR เพียงฝ่ายเดียวได้อีกต่อไป
👉 5 Key Players กับบทบาทในวัฒนธรรมองค์กร
👉 HR กับ Culture : ความคาดหวังและความเป็นจริง
Unit 6: ขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กรให้ตอบโจทย์ธุรกิจ
วัฒนธรรมองค์กรเริ่มตั้นตั้งแต่แคนดิเดตก้าวเท้าเข้ามายื่นใบสมัคร หลายองค์กรที่เหนื่อยกับการสร้างวัฒนธรรมองค์กรในปัจจุบัน สาเหตุหนึ่งมาจากการที่องค์กรนั้น ๆ ไม่ได้ให้ความสำคัญตั้งแต่ “ต้นทาง” นั่นคือขั้นตอนการรับสมัคร ฉะนั้น การที่องค์กรลงทุนลงแรงตั้งแต่แรก ดูจะเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการสร้าง Culture First
👉 การสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้เหมาะสมกับแบรนด์ของคุณ
👉 สื่อสารวัฒนธรรมองค์กรให้ได้ใจและผูกพัน
👉 Say Act Operate สู่การมีวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแรง
👉 Change Agent: กุญแจสำคัญของการเปลี่ยนแปลงองค์กร
👉 เคล็ดลับ 6 ข้อ สำหรับ Change Agent ในองค์กร
👉 5 ขั้นตอนออกแบบ Ritual เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรอย่างตั้งใจ
Unit 7: วัดผลวัฒนธรรมองค์กรอย่างไร?
ถึงแม้การศึกษาหลายชิ้นจะระบุว่า “วัฒนธรรมองค์กร” มีส่วนสำคัญในการนำพาองค์กรไปสู่ความสำเร็จ แต่แนวคิดเรื่องวัฒนธรรมองค์กรกลับเป็นเรื่องที่ค่อนข้างเป็นนามธรรม จับต้องไม่ได้ ทำให้เป็นเรื่องยากในการวัดและประเมินผล
👉 ออกแบบคำถามและตัวชี้วัด เพื่อวัดผลวัฒนธรรมองค์กร!
👉 อยากวัดผลวัฒนธรรมองค์กร ใช้เกณฑ์อะไรดี?
Unit 8: สัญญานบ่งชี้ว่าถึงเวลาลงแรงเรื่องวัฒนธรรมองค์กรจริงจัง
ในแบบสำรวจมุมมองของผู้สมัครงานในสหรัฐอเมริกาพบว่า คนส่วนใหญ่ยอมลดเงินเดือนที่ตัวเองควรจะได้ถึง 10% เพื่อแลกกับการได้ทำงานในองค์กรที่มีวัฒนธรรมดีๆ แต่ในความเป็นจริงหลายๆ องค์กรที่มีวัฒนธรรมที่ดีกลับไม่ได้ลงแรงสร้างมันไว้อย่างเป็นระบบมากนัก
👉 6 สัญญานบ่งชี้ว่าถึงเวลาลงแรงเรื่องวัฒนธรรมองค์กรจริงจัง

Tool 1: ORG CULTURE CANVAS
เครื่องมือช่วยในการออกแบบวัฒนธรรมองค์กร ผ่านกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของทั้งผู้นำผู้บริหาร ผู้จัดการ และพนักงานทุกภาคส่วนในองค์กร โดยการดึงคุณค่า ความเชื่อ และแนวทางปฏิบัติที่เป็นตัวตนขององค์กร เพื่อสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่จะนําไปสู่เป้าหมายขององค์กร
👉 เครื่องมือ ORG CULTURE CANVAS
Tool 2: THE VALUE COMPASS
คู่มือในการค้นหาและสร้างค่านิยมหลัก (Core Values) ขององค์กร ที่สอดคล้องกับภูมิทัศน์อุตสาหกรรมที่องค์กรดำเนินธุรกิจอยู่ ซึ่งเราได้คัดเลือกมาทั้งสิ้น 20 กลุ่มอุตสาหกรรม ซึ่งเหมาะสำหรับองค์กรที่กำลังเริ่มต้นสร้างวัฒนธรรมองค์กร หรือองค์กรที่ ต้องการทบทวนค่านิยมหลักของตนเอง
👉 เครื่องมือ THE VALUE COMPASS
Tool 3: THE VALUE PLAYBOOK
คู่มือ “The Value Playbook” ถูกออกแบบมาเพื่อใช้เป็นแนวทางปฎิบัติในการเลือกกิจกรรมส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กร กิจกรรมถูกแบ่งออกเป็น 20 หมวดหมู่ค่านิยมองค์กร (Core Values) ซึ่งจะเป็นแนวทางกับท่านตั้งแต่แนวคิดในการออกแบบกิจกรรม วัตถุประสงค์ รวมถึงการนำไปปฎิบัติตั้งแต่ขั้นเริ่มต้นวางแผนกิจกรรม การดำเนินกิจกรรม และการติดตาม-วัดประเมินผล
👉 เครื่องมือ THE VALUE PLAYBOOK VOLUME 1
👉 เครื่องมือ THE VALUE PLAYBOOK VOLUME 2

Unit 9: สร้างวัฒนธรรมองค์กรในรูปแบบต่างๆ
👉 สร้างวัฒนธรรมองค์กรในยุค “GIG Economy” เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
👉 7 กลยุทธ์ สร้างวัฒนธรรมองค์กรแบบ Customer Centric
👉 สร้างวัฒนธรรมองค์กร ตามแบบฉบับของ STARTUP
👉 7 รูปแบบวัฒนธรรมองค์กร ที่ส่งเสริม OKR ให้สุดปัง!
Unit 10: ตัวอย่างองค์กรที่ให้ความสำคัญกับการสร้างวัฒนธรรมองค์กร (Culture First Company)
➡️ Siam Kubota: ในวันที่วัฒนธรรมองค์กรมีชีวิต Living LiFE
➡️ HomePro: เมื่อถึงเวลาที่ต้องปรับเปลี่ยน Core Values
➡️ BANPU HEART เจาะลึกตัวตนคนบ้านปู
➡️ NVIDIA องค์กรนวัตกรรมตัวตึงของโลก
➡️ เจาะลึกเบื้องหลัง High Performance Culture ของเน็ตฟลิกซ์
บทสรุป วัฒนธรรมองค์กรไม่ใช่หน้าที่ของคนใดคนหนึ่งแต่เพียงอย่างเดียว แต่เป็นแก่นแท้ขององค์กร คุณค่า ความเชื่อ และทัศนคติร่วมกันของทุกคนในองค์กร ที่ส่งผลต่อทุกสิ่งตั้งแต่พฤติกรรมของพนักงานไปจนถึงการปฏิสัมพันธ์กับลูกค้า เป็นตัวกำหนดวิธีการตัดสินใจ การมุ่งไปสู่เป้าหมาย และคำนิยามของความสำเร็จ ดังนั้น การสร้างวัฒนธรรมองค์กรจึงเป็นหน้าที่ของทุกคนในองค์กร
A Cup of Culture
———–
วัฒนธรรมองค์กร
CorporateCulture
OrganizationalCulture
.
.