วัฒนธรรมองค์กรแบบฉบับ Patagonia องค์กรรักษ์โลก ที่ไม่ได้มีดีแค่รักโลก

เมื่อเร็ว ๆ นี้หลาย ๆ ท่านคงจะได้ยินหรือได้เห็นข่าวที่โด่งดังไปทั่วโลกของ Patagonia เมื่อผู้ก่อตั้งอย่างคุณอีวอง ชูนาร์ด ประกาศบริจาคบริษัทตัวเองมูลค่าสูงกว่า 1.1 แสนล้านบาทเพื่อต่อสู่ปัญหาภาวะโลกร้อน โดยเขากล่าวด้วยประโยคกินใจว่า “โลกเป็นผู้ถือหุ้นเพียงรายเดียวของเรา”

ในฐานะเพจที่คอยสรรหาสาระดี ๆ เกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กรมาฝากทุกท่านเป็นประจำ เมื่อได้เห็นข่าวนี้แล้วก็อดคิดและสงสัยต่อไม่ได้ว่าองค์กรที่รักโลกชนิดที่อุทิศตัวตนทั้งหมดให้ได้เพื่อภารกิจส่งต่อสังคมที่น่าอยู่ไปยังคนรุ่นหลังจะมีแนวคิดและวิธีปฏิบัติต่อพนักงานอย่างไร จนได้พบกับบทความหนึ่งที่ได้มีโอกาสสัมภาษณ์คุณ Dean Carter ผู้ซึ่งเป็น Chief Human Resources Officer แห่ง Patagonia โดยเขากล่าวว่ามีแก่นสำคัญ 5 ประการที่ทำให้ Patagonia เป็น Fortune’s List of the 100 Best Companies to Work For ถึงหกปีดังนี้ครับ

Culture

ใจความสำคัญในการสร้าง รักษา และต่อยอดวัฒนธรรมองค์กรของ Patagonia คือ “never been traditional” หรือไม่หยุดอยู่กับที่ หมั่นตั้งคำถามและมองหาวิธีการใหม่ ๆ ให้กับสิ่งเดิม ๆ อยู่เสมอ ซึ่งสะท้อนออกมาผ่านการที่บริษัทมักมีวิธีการบริหารจัดการพนักงานอย่างทันโลก เช่น ชั่วโมงการทำงานที่ยืดหยุ่น โดย Dean ให้เหตุผลเอาไว้อย่างจับใจว่า คงเปรียบได้ดั่งการทารุณกรรมหากเราให้พนักงานผู้ซึ่งเข้ามาร่วมงานกับเราเพราะล้วนรักการผจญภัยและท่องโลกกว้าง … อยู่แต่ในตึกสี่เหลี่ยมทุกวัน .. โดยอัตราการ turnover ใน corporate office อยู่ที่ 4% เท่านั้น เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยของบริษัทในสหรัฐฯ ที่ 27% หรือน้อยกว่าเกือบเจ็ดเท่า

Family-friendly

ต้องย้อนกลับไปถึงปี 1984 เพราะนี่คือครั้งแรกที่ Patagonia เปิดศูนย์ดูแลเด็กเล็ก (childcare center) ให้กับพนักงาน และยังดำเนินมาจนถึงทุกวันนี้ นั่นหมายความว่าพนักงานลูกติดหลาย ๆ คนมีทางเลือกที่จะสามารถจัดการชีวิตได้ดียิ่งขึ้น ในขณะที่ผู้ใหญ่หลาย ๆ คนอาจจะไม่ชอบเด็กวัยกำลังซนสักเท่าไหร่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมาอยู่ในออฟฟิศที่ต้องเพ่งสมาธิทำงานด้วยแล้วคงไม่ต้องพูดถึง แต่ Patagonia เลือกมองในมุมที่ต่างออกไปโดยบอกว่า การที่ผู้ใหญ่อย่างเรา ๆ เห็นเด็กตัวเล็ก ๆ วิ่งไปวิ่งมาในที่ทำงานนั้นช่วยสร้างบรรยากาศแบบครอบครัวซึ่งเป็นอะไรที่มากกว่าแค่สถานที่ทำงาน และสิ่งสำคัญที่สุดคือภาพตรงหน้าจะช่วยย้ำเตือนพนักงานทุกคนว่าภารกิจปกป้องโลกนั้นทำไปเพื่อใคร

Flexibility

สำหรับพนักงานสายปฏิบัติการ (operations) เช่น ฝ่ายโกดังสินค้า ที่ถ้าหากเป็นในองค์กรทั่ว ๆ ไปแล้วความยืดหยุ่นด้านตารางงานอาจเป็นเรื่องที่จัดการได้ยากและถูกมองข้ามในที่สุด แต่ไม่ใช่ที่ Patagonia เพราะบริษัทมีตารางเวลางานให้เลือกมากถึง 15 แพทเทิร์น ในขณะที่พนักงานร้านค้าก็สามารถการันตีตารางทำงานของตัวเองล่วงหน้าได้ถึง 3 สัปดาห์เลยทีเดียว ตัดภาพมาที่ corporate office บริษัทก็ได้ริเริ่มวิถีการทำงานแบบสี่วันต่อสัปดาห์ (4-day work week) ตั้งแต่เมื่อสามปีที่แล้วคือก่อนโควิดด้วยซ้ำ โดยทำแบบสัปดาห์เว้นสัปดาห์สลับกับการทำงานแบบห้าวันต่อสัปดาห์ตามปกติ ด้วยความยืดหยุ่นที่กล่าวมานี้ พนักงานของ Patagonia เห็นพ้องต้องกันว่าตนเองมีความสัมพันธ์ที่ดีมากกับครอบครัว ได้ใช้เวลาเลี้ยงลูกให้เติบโตได้อย่างเต็มที่ ตลอดจนสามารถบริหารจัดการธุระส่วนตัวได้เป็นอย่างดี

Work-life balance

เมื่อถูกถามว่าคิดเช่นไรกับแนวคิด work-life balance ดีนกล่าวสั้น ๆ เพียงว่า คือ วัฒนธรรมองค์กรแบบ employee-friendly ที่อนุญาตให้พนักงานได้ใช้ชีวิตให้เต็มที่ การที่พนักงานเรียกร้องถามหาความสมดุลของชีวิตจากนายจ้างไม่ได้หมายความว่าพวกเขาขี้เกียจ อันที่จริงพวกเขาสามารถทำงานอย่างบ้าคลั่งพร้อมความ productive ขั้นสุดในเวลางานด้วยซ้ำ สิ่งที่พวกเขาต้องการเพิ่มเติมก็แค่การได้ใช้ชีวิตส่วนตัวขั้นสุดเช่นเดียวกัน ได้ออกไปเที่ยว ได้มีสุขภาพที่ดี และสำคัญที่สุดคือได้ใช้เวลากับครอบครัวอันเป็นที่รัก

Hiring

คุณ Dean ทิ้งเกร็ดเล็ก ๆ เกี่ยวกับการว่าจ้างพนักงานไว้สั้น ๆ เพียงว่าเขาเลือกที่จะอ่านเรซูเม่ของผู้สมัครจากล่างสุดขึ้นข้างบนเพื่อให้ความประทับใจแรกของเขายึดโยงกับอะไรที่ธรรมดาสามัญ เช่น งานอดิเรกหรือกิจกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เคยทำ โดยให้เหตุผลว่าเพราะสิ่งแรกที่เค้าพิจารณาก่อนประสบการณ์คือ แคนดิเดตมีแนวโน้มจะเข้ากับวัฒนธรรมองค์กรของ Patagonia ได้หรือไม่ นอกจากนี้ Dean ก็ไม่รีบที่จะรับคนอีกด้วย โดยในหลาย ๆ ตำแหน่งเปิดทิ้งไว้เพื่อรับสมัครร่วมปีเพื่อหาคนที่ใช่จริง ๆ

A Cup of Culture
———–
วัฒนธรรมองค์กร
Corporate culture
Organizational culture
.
.