ทำไมบางองค์กรถึงรับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้ดี ในขณะที่บางองค์กรกลับสะดุด? คำตอบอยู่ที่ “รูปแบบของการบริหารจัดการกับการเปลี่ยนแปลง” นั่นเอง บทความนี้เพจ A cup of Culture จะพาไปรู้จักกับ 4 รูปแบบการบริหารตาม ‘ระดับของการเปลี่ยนแปลง’ และอธิบายว่าทำไมรูปแบบ “การบริหารแบบเปลี่ยนแปลง” จึงเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุดในการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ยั่งยืน
….
รูปแบบการบริหารตาม ‘ระดับของการเปลี่ยนแปลง’
การบริหารจัดการมี 4 รูปแบบหลักๆ ขึ้นอยู่กับ “ระดับของการเปลี่ยนแปลง” เมื่อเวลาผ่านไป:
- การบริหารแบบมั่นคง (Stability Management)
- การบริหารการเปลี่ยนแปลง (Change Management)
- การบริหารการปฏิรูป (Transformation Management)
- การบริหารการแบบผสมผสาน (Transformation & Stability Management)
แต่ละรูปแบบมีผลต่อการเติบโต ความยืดหยุ่น และความยั่งยืนที่ต่างกัน
1. การบริหารแบบมั่นคง (Stability Management) คืออะไร?
เน้นการรักษา “คุณค่าและกระบวนการหลัก” ไว้ พร้อมเปิดรับนวัตกรรมในระดับเล็กน้อย
- เป้าหมาย: ความมั่นคงและความต่อเนื่อง
- ระดับการเปลี่ยนแปลง: ต่ำมาก
- เหมาะกับ: องค์กรที่อยู่ในอุตสาหกรรมที่มีเสถียรภาพสูง
- ผลต่อวัฒนธรรมองค์กร: มีวัฒนธรรมที่มั่นคงแต่เสี่ยงต่อการหยุดนิ่ง
ตัวอย่าง: ธนาคารแบบดั้งเดิมหรือหน่วยงานราชการที่เน้นความสม่ำเสมอ
2. การบริหารการเปลี่ยนแปลง (Change Management) คืออะไร?
จัดการกับการเปลี่ยนแปลงเพื่อรักษาความต่อเนื่องขององค์กร
- เป้าหมาย: คงไว้ซึ่งค่านิยม แต่ปรับเปลี่ยนกระบวนการให้เหมาะกับสถานการณ์
- ระดับการเปลี่ยนแปลง: ปานกลาง
- ใช้เมื่อ: มีการปรับโครงสร้าง หรือเปลี่ยนระบบภายใน
- ผลต่อวัฒนธรรมองค์กร: อาจทำให้เกิดแรงต้าน ถ้าไม่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร
ข้อควรระวัง: เน้นการปรับเปลี่ยนเพื่อรักษาความต่อเนื่องขององค์กร แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงแบบรับมือมากกว่าเชิงรุก อาจทำให้เกิดแรงต้านถ้าไม่สอดคล้องกับวัฒนธรรมองค์กร
3. การบริหารแบบผสมผสาน (Transformation & Stability Management) คืออะไร?
เป็นการรวมจุดแข็งของทั้ง “การปฏิรูป” และ “ความมั่นคง” เข้าด้วยกัน
- เป้าหมาย: เปลี่ยนแปลงอย่างมีกลยุทธ์ แต่ยังยึดมั่นในรากฐานองค์กร
- ข้อดี: ยืดหยุ่น + มีเสถียรภาพ
- เหมาะกับ: องค์กรที่ต้องการเติบโตอย่างยั่งยืน
- ผลลัพธ์: เกิดวัฒนธรรมองค์กรที่ทั้ง “มั่นคง” และ “พร้อมปรับตัว”
เป็นการรวมจุดแข็งของทั้ง “การปฏิรูป” และ “ความมั่นคง” เข้าด้วยกัน คือการเปลี่ยนแปลงอย่างมีกลยุทธ์แต่ยังยึดมั่นในรากฐานเดิม ซึ่งถือเป็นกลยุทธ์ที่ดีที่สุดในการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ยั่งยืน เพราะทำให้องค์กรมีความยืดหยุ่นและมีเสถียรภาพไปพร้อมกัน
4. การบริหารการปฏิรูป (Transformation Management) คืออะไร?
เน้นการเปลี่ยนแปลงอย่าง “รวดเร็วและครอบคลุม” ทั้งด้านกลยุทธ์ โครงสร้าง และวัฒนธรรม
- เป้าหมาย: กล้าเปลี่ยน ก้าวกระโดด
- สิ่งสำคัญ: ผู้นำต้องกล้าและมีความคล่องตัว
- ความเสี่ยง: อาจทำให้พนักงานรู้สึกไม่มั่นคง
- ผลต่อวัฒนธรรมองค์กร: เปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมองค์กรอย่างสิ้นเชิง
เน้นการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและครอบคลุม ทั้งกลยุทธ์ โครงสร้าง และวัฒนธรรม มักใช้ในกรณีที่ต้องเปลี่ยนโมเดลธุรกิจหรือช่วงวิกฤต มีความเสี่ยงที่จะทำให้พนักงานรู้สึกไม่มั่นคง
กราฟไทม์ไลน์นี้บอกอะไร?
ภาพแสดงให้เห็น “ระดับการเปลี่ยนแปลง” ตาม “ระยะเวลา” ดังนี้:
| รูปแบบการบริหาร | แนวโน้มการเปลี่ยนแปลง | ลักษณะการเติบโต |
| การบริหารแบบมั่นคง | แทบไม่เปลี่ยน | เติบโตช้า แต่มั่นคง |
| การบริหารการเปลี่ยนแปลง | เปลี่ยนทีละน้อย | เติบโตต่อเนื่อง แต่ไม่เร็ว |
| การบริหารแบบผสมผสาน | เปลี่ยนอย่างมีกลยุทธ์ | เติบโตอย่างยั่งยืนและชาญฉลาด |
| การบริหารการปฏิรูป | เปลี่ยนอย่างรวดเร็ว | เติบโตเร็วแต่เสี่ยงสูง |
ทำไมรูปแบบผสมผสานถึงดีที่สุด?
เพราะมัน “ผสมผสาน” ข้อดีของทั้งสองด้าน:
- ความมั่นคง: รักษาค่านิยม วิสัยทัศน์ และความเชื่อมั่น
- การเปลี่ยนแปลง: กล้าปรับกลยุทธ์และกระบวนการ
- ผลลัพธ์: เกิดวัฒนธรรมองค์กรที่ยืดหยุ่นและมั่นคงในเวลาเดียวกัน
เช็กลิสต์: องค์กรคุณพร้อมแล้วหรือยัง?
✓ มีค่านิยมที่ชัดเจนและปฏิบัติจริง
✓ เปิดรับการเปลี่ยนแปลงโดยไม่ละทิ้งอัตลักษณ์
✓ รับฟังเสียงพนักงาน
✓ เปลี่ยนแปลงโดยมีเป้าหมายที่ชัด
✓ วัฒนธรรมองค์กรรองรับทั้ง “การเติบโต” และ “ความต่อเนื่อง”
ถ้า ✓ มากกว่า 4 ข้อ — คุณเดินมาถูกทางสู่การบริหารการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน (Transformation & Stability Management) แล้วครับ
สรุปสุดท้าย:
อย่าเลือกระหว่าง “เปลี่ยนแปลง” หรือ “มั่นคง” — รวมสองสิ่งนี้เข้าด้วยกัน
การบริหารการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน (Transformation & Stability Management) คือ คำตอบสำหรับองค์กรที่อยากเติบโตในโลกที่เปลี่ยนแปลงเร็ว พร้อมรักษาอัตลักษณ์ที่แท้จริงไว้
องค์กรที่มี วัฒนธรรมองค์กร ที่แข็งแกร่งและยืดหยุ่น จะไม่เพียง “อยู่รอด” แต่จะ “นำหน้า” ได้อย่างมั่นคงในระยะยาว
Kotter, J. P. (2012). Accelerate! Harvard Business Review.
https://hbr.org/2012/11/accelerate
McKinsey & Company. (2020). The Journey to an Agile Organization.
https://www.mckinsey.com/business-functions/people-and-organizational-performance/our-insights/the-journey-to-an-agile-organization
Forbes. (2021). Why Organizational Culture Is Your Best Ally During Transformation.
https://www.forbes.com/sites/forbeshumanresourcescouncil/2021/03/03/why-organizational-culture-is-your-best-ally-during-transformation/
Tiryaki, T. (n.d.). 4 Types of Managements in a Timeline. [ที่มาของภาพ]
