คุณเป็นพนักงานไทป์ไหน ?

คำพูดที่ว่า “ทำได้ทุกอย่าง.. แต่ไม่เก่งสักอย่าง..” คุณเห็นด้วยกับคำนี้ไหมครับ? หากเป็นเมื่อ 10 ปีก่อนผมอาจจะคล้อยตามคำพูดนี้ แต่ในสถานกาณ์ปัจจุบันที่แนวคิด วิธีการ กระบวนการ หรือนวัตกรรมใหม่ ๆ เพิ่มมากขึ้น อาจทำให้ประโยคที่ว่า “…แต่ไม่เก่งสักอย่าง” อาจไม่จริงเสมอไปละ…

บทความชิ้นหนึ่งของคุณ Gaurav Sharma ผู้เชี่ยวชาญด้าน Agile เล่าว่า โดยทั่วไปแล้วพนักงานในองค์กรสามารถแบ่งออกได้สองกลุ่มใหญ่ ตามความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง (Specialists) และความเชี่ยวชาญทั่วไป (Generalists) ซึ่งสามารถจัดหมวดหมู่บุคคลเหล่านี้ตามรูปร่างของตัวอักษรได้ 5 รูปแบบ ได้แก่ พนักงานรูปตัว I, รูปตัว T, รูปตัว M, รูปตัว V และรูปตัว X แต่ละรูปแบบสะท้อนถึงความลึกและความกว้างของความเชี่ยวชาญที่แตกต่างกัน แล้วคุณละ คุณเป็นพนักงานไทป์ไหน ?

ทั้ง 5 รูปแบบนี้มีส่วนช่วยส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรของเราได้อย่างไร? มาลองค้นหาไปด้วยกัน

I-shape

พนักงานรูปตัว I: ฉายา นักดำน้ำลึก

—พนักงานกลุ่มนี้จะรู้ลึกในหัวข้อใดหัวข้อหนึ่งเพียงเดียว เป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางในเรื่องนั้นๆ ตัวอย่างเช่น หากฉันอยากรู้เรื่องกฏหมายแรงงาน ฉันต้องถามพี่คนนี้คนเดียวเท่านั้น เพราะแกเชียวชาญที่สุด…” เป็นต้น 

—แต่พนักงานกลุ่มนี้มักต้องเผชิญกับความท้าทายเมื่อต้อง “ข้ามสายงานไปสู่สาขาอื่น” พนักงานเหล่านี้อาจรู้สึกว่าตัวเองไม่มีความรู้ลึกพอในการสนทนาที่กว้างขึ้นหรือต้องทำงานข้ามสาขา ดังนั้น ในวัฒนธรรมองค์กรสมัยใหม่ที่โฟกัสเรื่องความยืดหยุ่น องค์กรอาจต้องช่วยพนักงานกลุ่มนี้สร้างความสมดุลระหว่างการดำน้ำลึกกับการดำน้ำตื้น เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมของการทำงานร่วมกันและวัฒนธรรมที่ส่งเสริมนวัตกรรม

T-shape

พนักงานรูปตัว T: ฉายา นักสร้างสะพาน

—ผมอยากชวนจินตนาการถึงสะพานที่มีรากฐานแนวตั้งที่แข็งแรง ในขณะที่แนวนอนก็ทอดยาวข้ามไปเชื่อมกับอีกฝั่ง พนักงานรูปตัว T จะเป็นคนที่มีความเชี่ยวชาญลึกในหนึ่งด้าน แต่ยังมีความรู้กว้างในสาขาอื่นๆ ด้วย พนักงานรูปตัว T มักปรับตัวได้ดีกับการทำงานแบบ cross-functional ซึ่งมีทั้งความลึกในทางเทคนิค และความกว้างในการทำงานร่วมกับทีมที่หลากหลาย

—ในองค์กรที่ให้ความสำคัญเรื่องวัฒนธรรมองค์กร เราจะพบเจอพนักงานรูปตัว T ค่อนข้างมาก เพราะพนักงานกลุ่มนี้สามารถปรับเปลี่ยนตัวเองได้อย่างง่ายดาย และยังเกิดในการเชื่อมโยงกับบุคคลอื่นๆ ซึ่งรวมไปถึงเป้าหมายขององค์กรด้วย

M-shape

พนักงานรูปตัว M: ฉายา ปลาหมึกยักษ์

—ลองนึกภาพปลาหมึกยักษ์ที่มีหลายแขน ซึ่งแต่ละแขนก็แทนความเชี่ยวชาญในด้านต่างๆ ที่แตกต่างกันไป พนักงานรูปตัว M เป็นผู้เชี่ยวชาญที่เก่งไม่ใช่แค่หนึ่งหรือสองสาขา แต่หลากหลายสาขา ซึ่งพนักงานกลุ่มนี้จะเติบโตได้ดีในวัฒนธรรมองค์กรที่ให้คุณค่ากับเรื่องความคิดสร้างสรรค์ การปรับตัวบนความหลากหลาย และการแก้ปัญหาที่ต้องการการตัดสินใจที่รวดเร็ว

—แต่ข้อเสียที่อาจเกิดขึ้นได้กับพนักงานรูปตัว M คือ ความเหนื่อยล้าในการตัดสินใจ เนื่องเป็นคนเก่งที่ถูกดึงตัวไปหลายทิศทาง ดังนั้น การสร้างสมดุลระหว่างความรับผิดชอบและความชัดเจนในบทบาท จะช่วยให้พนักงานรูปตัว M มั่นใจในการใช้ความสามารถที่หลากหลายของตนเองได้อย่างเต็มที่

V-shape

พนักงานรูปตัว V: ฉายา นักสร้างประติมากรรม

—จุดแข็งของพนักงานรูปตัว V อยู่ที่ความสามารถในการเชื่อมโยงและผสมผสานข้อมูลเชิงลึกจากสองสาขาวิชาที่แตกต่างกัน à เข้าด้วยกัน จนเกิดแนวทางแก้ปัญหาใหม่ๆ ที่คนอื่นอาจมองไม่เห็น พนักงานกลุ่มนี้จะเติบโตได้ดีในวัฒนธรรมองค์กรที่ให้คุณค่ากับการสร้างสรรค์นวัตกรรมและการทำงานร่วมกัน

—ความท้าทายของพนักงานรูปตัว V คือ การได้ใช้ความเชี่ยวชาญทั้งสองด้านโดยไม่ถูกจำกัดให้อยู่แต่ในด้านใดด้านหนึ่ง ดังนั้น องค์กรสามารถสนับสนุนคนกลุ่มนี้ด้วยการมอบโอกาส ในการทำโครงการที่พวกเขาสามารถใช้ประโยชน์จากจุดแข็งของตนเองได้ทั้งสองด้าน

X-shape

พนักงานรูปตัว X: ฉายา ผู้นำแห่งอนาคต

—สิ่งที่ทำให้พนักงานรูปตัว X แตกต่างโดดเด่น คือ ความสามารถในการสร้างสมดุลระหว่างความเก่งเชิงกลยุทธ์ กับความเก่งในการนำคนแบบเข้าใจคน หรือพูดง่ายๆ คือ “เก่งงาน เก่งคน” พนักงานกลุ่มนี้ คือ ผู้นำแห่งอนาคต ที่สามารถนำพาทีมงานก้าวผ่านความท้าทาย ความซับซ้อน และกระแสการเปลี่ยนแปลงอันเชี่ยวกรากนี้ได้ โดยยังคงมุ่งมั่นต่อเป้าหมายระยะยาวขององค์กรอยู่

ทำไมการทำความเข้าใจพนักงาน 5 รูปแบบนี้จึงมีความสำคัญมาก —เพราะมันคือตัวช่วยสำคัญในการกำหนดรูปแบบวัฒนธรรมองค์กรของคุณ เพราะพนักงานแต่ละประเภทมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกัน ดังนั้น องค์กรจำเป็นต้องรู้วิธีใช้ประโยชน์จากความหลากหลายของความสามารถนั้น

• พนักงานรูปตัว I รู้ลึกเฉพาะด้าน จึงเหมาะสมกับบทบาทเฉพาะทาง
• พนักงานรูปตัว T เก่งในการทำงานข้ามสายงาน จึงเหมาะกับสภาพแวดล้อมที่มีการทำงานร่วมกัน
• พนักงานรูปตัว M มีความสามารถที่หลากหลาย ควรส่งเสริมความรับผิดชอบและความชัดเจนในบทบาทหน้าที่
• พนักงานรูปตัว V เก่งเชื่อมช่องว่างระหว่างสาขาวิชา ส่งเสริมให้ขับเคลื่อนนวัตกรรมและการแก้ปัญหา
• พนักงานรูปตัว X คือผู้นำในอนาคตของคุณ ผลักดันทักษะความเป็นผู้นำที่เก่งทั้งคน เก่งทั้งงาน

บทสรุป —วัฒนธรรมองค์กรที่ประสบความสำเร็จ คือ วัฒนธรรมองค์กรที่ตระหนักถึงคุณค่าของความสามารถที่หลากหลายของผู้คน และส่งเสริมให้พวกเขาได้ใช้ความสามารถเหล่านั้นให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด อนาคตของการทำงานไม่ใช่การบังคับให้พนักงานทำงานบน “แม่พิมพ์เดียวกัน” แต่เป็นการดึงความเชี่ยวชาญที่หลากหลายมาช่วยให้องค์กรเติบโตบนความท้าทาย ความซับซ้อน และความเปลี่ยนแปลงอันเชี่ยวกรากนี้ได้

A Cup of Culture
────
วัฒนธรรมองค์กร
corporateculture
organizationalculture
.
.